VWS stribbelt tegen bij openbaar maken WOB-documenten.
Na 10 maanden procederen neemt VWS van Fleur Agema een WOB-besluit, maar weigert de documenten te openbaren
Tijdens de massavaccinatie in 2021 rapporteerde het Lareb wekelijks aan haar opdrachtgevers over de gemelde bijwerkingen. De eerste weekrapportage zat tussen een WOO-verzoek, en bevatte zorgelijke aantallen meldingen.
Een WOO-verzoek naar de overige weekrapportages uit 2021, leidde tot een Kafkaësk proces waarin het ministerie van VWS wel het WOO-besluit nam, maar niet de gevraagde documenten openbaarde. Ondanks dat de rechter een dwangsom had opgelegd.
Het ministerie van Fleur Agema houdt de documenten achter. Het ooit kritische kamerlid lijkt volledig te zijn opgegaan in het beleid dat zij ooit zelf zo energiek bevocht.
Weekoverzicht Coronavaccin Bijwerkingen Monitoring
Eind 2022 publiceerde het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) een WOB-document waarin bijwerkingencentrum Lareb aan onder andere het RIVM rapporteerde over de gemelde bijwerkingen van de coronavaccins.
Dit Weekoverzicht trok mijn aandacht omdat uit de rapportage kon worden afgeleid dat circa 1 op de 357 mensen die de injectie hadden ontvangen, melding van een bijwerking had gedaan. Ik was benieuwd of de instanties waaraan het Lareb rapporteert, adequaat hebben gehandeld op veiligheidssignalen.
In april 2024 diende ik een informatieverzoek in bij het algemene mailadres van het Lareb. Kort daarop volgde een antwoord van directeur Agnes Kant persoonlijk. Zij gaf aan dat haar instituut volledig transparant is en vroeg mij naar welke informatie ik op zoek was. In mijn antwoord verwees ik naar de reeds vrijgegeven weekrapportage en schreef dat ik graag de overige 51 rapportages zou ontvangen over 2021. De directeur van het bijwerkingeninstituut reageerde dat het Lareb niet onder de WOO valt, en dat ik mij moest wenden tot VWS.
Omdat de rapportage was verzonden aan het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en het RIVM dat onder VWS valt, diende ik een WOO-verzoek in bij deze instituten. Ik schreef beide instanties aan voor het geval deze instituten slechts een deelverzameling van de overige rapportages in het bezit zouden hebben.
Zowel het CBG en VWS overschreden de wettelijke termijnen die aan de WOO zijn gesteld, waardoor ik beide instanties in gebreke stelde. Het CBG droeg vervolgens het dossier aan VWS over, dat de extra termijn wederom overschreed.
De rechtsgang
In augustus 2024 diende ik twee beroepen in bij de bestuursrechtbank, waarop de rechter mij in beide gevallen in het gelijk stelde. Het verweer van VWS bestond uit de grote drukte en vroeg de rechtbank om mild te straffen, aangezien de boete uit algemene middelen betaald zou worden.
Op 29 november 2024 deed de rechtbank uitspraak waarin VWS twee weken de tijd kreeg om een WOO-besluit te nemen, op straffe van een dwangsom.
VWS neemt WOO-besluit zonder de documenten te openbaren
Kort voor de uitspraak van de rechter, op 13 november, verstuurt VWS een WOO-besluit. Een WOO-besluit bestaat uit het besluit zelf, een inventarislijst van de documenten die wel, niet of deels worden geopenbaard, en de documenten zelf. Kortom: een WOO-besluit bestaat uit drie delen. In dit geval zaten de documenten zelf er niet bij. Alleen het besluit en de inventarislijst. In het WOO-besluit stond vermeld dat het ministerie er naar streefde om de documenten in januari 2025 te openbaren.
Het WOO-besluit zonder de documenten zelf te openbaren, zou nog als "tijd kopen" kunnen worden gezien, zeker gezien de beloofde oplevering in week 1 van 2025. De rechter had 13 december 2024 als ultimatum gesteld, dus drie weken extra zou, zeker gezien de kerstperiode, niet veel verschil maken.
In mijn reactie op het WOO-besluit gaf ik aan het WOO-besluit als onvolledig te beschouwen en dat ik het door de rechter gestelde ultimatum van 13 december aanhield.
De jurist van VWS was het niet eens met de stelling dat het WOO-besluit incompleet is. Er was immers een beslissing genomen in de letterlijke zin van het woord. De semantische discussie heb ik gelaten voor wat het was.
VWS publiceert WOO-besluit zonder de documenten
Op 25 februari 2025 ontving ik dan eindelijk een email met als onderwerp: "Feitelijke verstrekking aangaande WOO-deelbesluit Vaccinaties Bijwerkingen". Goed nieuws, dacht ik. Er zat een privé-link in de email waar ik vijf dagen voordat het WOO-besluit zou worden gepubliceerd, de documenten zou kunnen downloaden.
De link leidde naar een website waar de lijst met documenten was te vinden, echter was er geen één open te klikken of te downloaden. Na het open klikken van iedere link, verscheen een pagina met een melding dat er nog een procedure loopt, of dat het goed functioneren van de Staat in het geding komt wanneer deze weekrapportage zou worden geopenbaard.
Een verklaring voor het nog altijd niet beschikbaar zijn van de documenten werd gegeven in de bijlage.
Een belanghebbende zou bezwaar hebben tegen openbaring.
VWS had na het WOO-besluit op 13 november, na veel vertraging op 25 februari opnieuw een leeg WOO-besluit opgeleverd (hier gearchiveerd). Als het WOO-proces nog niet Kafkaësk genoeg was, zijn hier alle documenten te vinden onder het tabblad “Nog niet online”.
Het opleveren van de gevraagde documenten zal gevoelig liggen, gezien de gebeurtenissen in het jaar van de massavaccinatie. Het stilleggen van de prikcampagne met Astra Zeneca wegens ernstige bijwerkingen die men in andere landen constateerde en de verontrustende signalen die het Lareb had gerapporteerd, zullen ongetwijfeld bijdragen aan het obscurantisme van het gezondheidsministerie. De kaalslag in de verzorgingshuizen tijdens de vaccinatierondes en de hardnekkige oversterfte zullen ook niet bijdragen aan de openheid op het ministerie.
De 180 graden van de Minister van VWS
Fleur Agema van de PVV zit sinds 2024 in het kabinet als Minister van VWS. Aan deze rol geeft zij op vergelijkbare manier invulling als haar voorgangers Ernst Kuipers en Hugo de Jonge.
Artsen die in rechtszaken verwikkeld zijn met haar ministerie of met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), kunnen niet op de principes rekenen waar Agema voor stond toen zij in de oppositie zat.
In 2022 stond Fleur Agema regelmatig met mijn WOB-bevindingen in de hand bij de interruptiemicrofoon tijdens de coronadebatten.
In oktober 2024 gaf de minister een verklaring voor haar gedrag. Bij het aanvaarden van haar ministerspost, had zij een aantal opdrachten gekregen waar zij zich aan moest houden. Het gaat hierbij om de implementatie van NAVO-beleid door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
De meningen verschillen over de toedracht van haar confessie. Was het een uiting van machteloosheid, of was het een toegift voor de mensen die aan de kritische kant van het spectrum zitten? Agema bevestigde in ieder geval veel zaken die al uit WOB-documenten waren gebleken. De beleidsmakers zijn ondergeschikt aan NAVO-beleid en de geheime diensten.
Dat ambtenaren meewerken aan het achterhouden van informatie die zij volgens de wet moeten openbaren, is misschien nog te verklaren uit een persoonlijk welzijn. Een hypotheek, een gezin, wellicht de groepsdruk en -geest.
Een minister die het beleid van haar ministerie dat zij voordien kritisch bevocht, nu als een leeuw verdedigt, is alleen te verklaren door een dubbele moraal.
Integriteit, punctualiteit, belangeloosheid, objectiviteit, deskundigheid en dergelijke zijn helaas geen functie vereisten voor een politicus. Glibberigheid, ongrijpbaarheid, zwijgzaamheid en volgzaamheid daarentegen wel.
Cees van den Bos, ik volg jullie geweldige en belangrijke werk inmiddels al jaren en ik maak ook dankbaar gebruik van jullie materiaal.
Na jullie bezwaar tegen dat Woo besluit zonder de stukken (bizar), kun je later in beroep toch ook eisen dat op zijn minst de rechter kennis neemt van de naam van degene die bezwaar heeft gemaakt tegen de openbaarmaking? Diegene kan heel goed een (hoge) ambtenaar zijn en dat moet nu juist beoordeeld kunnen worden, anders is de Woo een lege huls toch. Transparantie van de overheid is juist niet om onder het mom van bijv veiligheid van de staat politieke zaakjes verborgen te houden. De DOGE acties in de VS geven ook een duwtje. Dit gaat nog jaren duren maar er begint nu gelukkig een frissere wind te waaien.